Những ngôi chùa nổi tiếng thường có các pho tượng, vòng hạt, ban thờ bằng gỗ mun, các gia đình giàu có cũng sở hữu những bộ bàn ghế, đồ nội thất. Vậy bạn đã hiểu gỗ mun là gỗ gì, có bao nhiêu loại gỗ mun và chúng có tốt không,… Hãy tìm hiểu cùng chúng tôi tìm hiểu bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn nhé.
Gỗ mun là gì?
Gỗ mun là một loại gỗ cao cấp khai thác từ cây mun và được sử dụng để làm các đồ nội thất, thủ công mỹ nghệ giá trị cao không chỉ tại Việt Nam mà còn ở rất nhiều nước trên thế giới ưa chuộng.
Ngoài ra gỗ có màu đen đặc trưng, vân đều, đẹp, gỗ rất chắc, nặng chính vì vậy khi khai thác không thể thả trôi theo dòng sông hoặc suối như một số loại gỗ rừng thông thường.
Đặc điểm của gỗ mun
Cây mun hay còn gọi với các tên phổ biến như mun sừng, mun đen, mun sọc,… và có tên khoa học là Diospyros mun, đây thuộc họ thị, cây rụng lá, chiều cao của cây trưởng thành khoảng 10 – 15m, thân có đường kính 0,3-0,5m, gốc bạnh vè, vỏ màu đen và nứt dăm dọc thân.
Lá cây hình bầu dục và mềm, chiều dài một lá khoảng 6cm, chiều rộng khoảng 2cm, lá mọc cách theo cuống, khi khô có màu đen chứ không phải màu xám hoặc nâu như một số cây gỗ khác.
Hoa mun tương đối nhỏ, mọc ở nách lá có màu vàng, hoa cái và hoa đực mọc riêng lẻ với việc hoa cái mọc đơn độc còn hoa đực mọc thành khóm khoảng 5 hoa, hoa thường mọc vào khoảng tháng 7, và cây non mọc bằng hạt ở xung quanh gốc cây chính vì vậy mun thường mọc thành đám. Cây mun phát triển chậm, tốt hơn những nơi thoáng, ưa sáng.
Phân loại gỗ mun
Hiện nay gỗ mun được chia làm một số loại theo đặc điểm bên ngoài và cách gọi của từng địa phương, quốc gia như: Gỗ mun đen, gỗ mun sừng, gỗ mun sọc, gỗ mun hoa, gỗ mun da báo,….
Cây mun được phát hiện chủ yếu tại Việt Nam gần như là một cây bản địa phân bố trong tự nhiên và rừng trồng tại một số tỉnh như: Nghệ An, Quảng Bình, Khánh Hòa, Hà Giang, Hòa Bình, Tuyên Quang, Yên Bái,…
Một số thành phố lớn cũng trồng loại cây này ở đường phố, công viên, danh lam thắng cảnh để trẻ em và người dân biết nhiều hơn về loại cây quý giá cần được bảo tồn này. Ngoài ra hiện nay loại cây này còn được trồng tại một số quốc gia Châu Phi như Nam Phi, Ai Cập, Lào, Ấn Độ,… với mục đích khai thác lấy gỗ xuất khẩu.
Gỗ mun có tốt không?
Đây cũng là một loại gỗ không bị mối mọt, không mục, rất bền với điều kiện tự nhiên, càng sử dụng gỗ càng sáng bóng, không bị cong vênh, khó xây xước, gẫy vì gỗ rất chắc.
Tỷ trọng gỗ mun sừng được tính toán trung bình là 955kg/1m3, lực nén cần thiết để tạo một lỗ sâu 1cm và đường kính 1cm trên gỗ cần một lực nén khoảng 1,3 tấn. Còn đối với gỗ mun hóa và gỗ mun sọc thì độ chắc và tỉ trọng giảm xuống một chút. Chính vì vậy khi hỏi loại gỗ này có tốt không thì có rất ít các gỗ tự nhiên quý hiếm và tốt như gỗ mun.
Ứng dụng của gỗ mun
Thời kỳ cổ đại loại gỗ này được phát hiện trong lăng mộ cổ Ai Cập với các đồ tế lễ chôn cất cùng các vị vua, tới thế kỷ 16, loại gỗ này được các tôn giáo như: Phật Giáo, Thiên Chúa Giáo, Đạo Hồi,… sử dụng làm các đồ trang trí nội thất, tượng,… Hiện nay gỗ mun được ứng dụng trong điêu khắc các đồ nội thất cao cấp như bàn ghế, tủ, sập, cửa gỗ, sàn,… Ngoài ra, gỗ mun được sử dụng làm các loại đồ thủ công mỹ nghệ, bàn ghế, tủ, và các đồ nội thất cao cấp khác,… với giá trị kinh tế cao.
Tình trạng gỗ mun hiện nay
Cây mun đang bị khai thác tận diệt tại rừng tự nhiên của tất cả các quốc gia có loại cây này chính vì vậy nhiều quốc gia liệt loại cây này vào dạng cấm khai thác và cần bảo tốn như:
- Tại Việt Nam được ghi vào sách đỏ các loại cây cần được bảo vệ cấm khai thác.
- Tại Ấn Độ và Sri Lanka đều cấm xuất khẩu loại gỗ mun, tuy nhiên các sản phẩm được gia công từ loại gỗ này vẫn được xuất khẩu..
- Tại Indonesia, loại cây này vẫn cho phép khai thác nhưng ở điều kiện kiểm soát nghiêm ngặt.
- Và nhiều quốc gia và các hiệp hội bảo tồn động thực vật thiên nhiên đều xếp loại cây này vào dạng nguy cấp cần được bảo tồn.
Trên đây là những thông tin về gỗ mun mà chúng tôi tổng hợp được, hi vọng nó sẽ giải đáp các thông tin bạn dang quan tâm xoay quanh loại gỗ này. Và nếu bạn có ý kiến góp ý hay đánh giá, hãy gửi lại cho chúng tôi qua hòm thư, chúng tôi rất mong nhận được các phản hồi từ bạn đọc.
